Strona pozbawiona nieruchomości w drodze wywłaszczenia ma prawo do tzw. słusznego odszkodowania. Czy w przypadku opóźnień w jego wypłacie należna kwota zostanie zwaloryzowana? Co w sytuacji konieczności zwrotu wypłaconego odszkodowania?
Postępowanie prowadzące do ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie
Wywłaszczenie nieruchomości, będące środkiem chętnie stosowanym przez organy państwowe i samorządowe w celu realizacji inwestycji publicznych, wiąże się z obowiązkiem wypłaty słusznego odszkodowania byłym właścicielom.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości ustala się w drodze decyzji na podstawie wartości rynkowej lub odtworzeniowej nieruchomości. Proces wyceny regulowany jest przez szereg aktów prawnych oraz specjalistycznych standardów organizacji rzeczoznawców majątkowych.
Kluczowym aspektem dla strony jest terminowość wypłaty odszkodowania, co w praktyce administracyjnej często stanowi duży problem.
Problematyka opóźnień w wypłacie odszkodowań
Wywłaszczeni właściciele nieruchomości często napotykają na opóźnienia w wypłacie należnych im odszkodowań. W takich sytuacjach przepisy przewidują konieczność waloryzacji przysługującej kwoty odszkodowania, aby adekwatnie odzwierciedlić zmiany wartości nieruchomości na rynku do dnia jego faktycznej wypłaty.
Mechanizm waloryzacji
Procedura waloryzacji powinna opierać się na wskaźnikach zmian cen nieruchomości, które ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Istnieją różne opinie co do tego, jaki okres podlega waloryzacji. Część organów stoi na stanowisku, że waloryzacja odnosi się do okresu od momentu wydania decyzji o odszkodowaniu do dnia faktycznej wypłaty pieniędzy, natomiast inne liczą termin od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
W przypadku braku specyficznych wskaźników dla danego rodzaju nieruchomości (zwykle tak jest), stosuje się wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. Waloryzacji, z powodu braku danych, nie podlegają opóźnienia krótsze niż miesiąc.
Procedura dochodzenia waloryzacji
W przypadku, gdy organ odpowiedzialny za wypłatę odszkodowania nie dokona samodzielnie waloryzacji, wywłaszczony właściciel może dochodzić roszczeń. Strona powinna rozpocząć je od wystosowania wezwania do zapłaty, w którym przedstawione zostaną obliczenia waloryzacji.
Nie jest do końca jasne, co należy zrobić w sytuacji braku porozumienia z organem odnośnie należnej kwoty. W przypadku, kiedy waloryzacja została dokonana w formie czynności obrachunkowej były właściciel powinien skierować sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd powszechny. Jeżeli natomiast waloryzacja wiązała się z wydaniem decyzji, kwestią powinien zająć się właściwy organ administracji.
Odsetki za zwłokę w wypłacie odszkodowania
Warto zaznaczyć, że wywłaszczani właściciele mają prawo do odsetek za zwłokę w wypłacie odszkodowania, na podstawie odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Dochodzenie odsetek odbywa się w sposób analogiczny do waloryzacji.
Kwestie zwrotu odszkodowania
W przypadkach, gdy decyzja o wywłaszczeniu zostanie uchylona lub stwierdzono jej nieważność, wywłaszczony jest zobowiązany do zwrotu otrzymanego odszkodowania. Kwota ta powinna zostać również zwaloryzowana.
Waloryzacja odszkodowania za wywłaszczenie – podsumowanie
Waloryzacja odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości ma zagwarantować, że byli właściciele otrzymają słuszną kompensatę za utratę własności. Pomimo że prawo wymaga od organów przeprowadzenia waloryzacji, to często o tym „zapominają” i strona musi sama tego dopilnować.
[ Treść sponsorowana ]
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady prawnej.
